Jemioła – z cyklu ciekawostki o roślinach

Jest jesień/ zima. Idziesz z dzieckiem na spacer. W parku bezlistne drzewa bez pierzynki śnieżnej wyglądają nieciekawie. Ale zaraz, co to za ciekawostka – wielkie kule, jakby bombki… To jemioła.

Lep sposobem na przetrwanie

Łacińska nazwa jemioły to viscum i oznacza lep. Nie bez powodu się tak nazywa, bo lep w jej przypadku jest charakterystyczny, a ponadto jest sprytnym pomysłem jemioły na przetrwanie.

Jemioła posiada białe owoce z lepiącą mazią w środku okalającą nasiona. Ptaki zjadając jemiołę wydalają ją nie w pełni strawioną i dzięki temu przyczyniają się do jest rozprzestrzeniania na inne drzewa. Ponadto nierzadko lepiące się owoce jemioły przyczepiają się do dziobów czy skrzydeł ptaków i też tym sposobem załatwiają sobie podwózkę na inne drzewo.

Jemioła jest zimową stołówką dla ptaków. Owoce ma jesienią i zimą, ratuje wiele ptaków żerujących w Polsce zimą. Bardzo lubią ją jemiołuszki, które przylatują do nas z dalekiej Skandynawii i Rosji. Ciekawe dlaczego tak się nazywa… pewnie dlatego, że jej przysmakiem są właśnie owoce jemioły J

Ssące ssawki

A teraz inna ciekawostka – nie ma korzeni tylko ssawki. Pełnią one w sumie takie same funkcje jak korzenie u innych roślin czyli pobierają składniki odżywcze (wodę i sole mineralne), różnica jest taka, że nie czerpią tego z ziemi tylko ze swojego drzewa żywiciela. Takich nieproszonych gości nazywa się pasożytami. W przypadku jemioły to półprawda, bo jest półpasożytem. Ma liście i może przeprowadzić fotosyntezę, dzięki czemu nie osłabia tak bardzo drzew, na których bytuje.

Wskazówka dla małych detektywów

Zimą jest wskazówką by rozpoznać drzewo na którym rośnie. Najczęściej  na pasożytuje na drzewach liściastych takich jak: topola, jesion, klon, brzoza, bardzo rzadko na dębach. Rzadziej występuje na sosnach, jabłoni, gruszy.

A co do wieku to tez sprawa jest prosta. Każdy rok życia to kolejne rozgałęzienie. Może dożyć 40 lat, więc będzie co liczyć.

Przyniesie zdrowie i szczęście czy nie?

Od wieków jemiołę uważano za roślinę magiczną. Celtowie widzieli w niej dar bogów, zwłaszcza w tej pozyskanej z drzewa dębu (pewnie dlatego, że rzadko na dębach występuje). Roślinie przypisywano magiczne właściwości, bo powieszona w domu odpędzać miała uroki i demony, a zawieszona w progu miała przynosić mieszkańcom zgodę, miłość i szczęście. Za jemiołę o najpotężniejszym działaniu uznawano tę ściętą w przesilenie zimowe, czyli 21/22 grudnia. Obecnie uznaje się, że pocałunek pod jemiołą przynosi szczęście zakochanym i potomstwo.

Zdrugiej strony należy pamiętać, że roślina jest trująca. I choć białe owoce wyglądają apetycznie, nie możemy pozwolić dzieciom na ich zjedzenie. W zielarstwie jednakże jemioła znajduje zastosowanie m.in. w chorobach nowotworowych, nadciśnieniu i leczeniu miażdżycy. Uznawana jest za roślinę o silnym działaniu, dlatego  jemioły nie zaleca się stosować u dzieci. Nawet dorosłym zaleca się stosowanie preparatów wystandaryzowanych, bowiem roślina cechuje się zmiennymi właściwościami,  zależnymi od drzewa-żywiciela, na którym bytują.

Więcej ciekawostek o roślinach znajdziesz w zakładce O przyrodzie.